Frida schilderend op haar bed. (1940). Copyright: 2010 – Editorial RM, México
Op deze foto uit 1940 zien we de Mexicaanse kunstenares Frida Kahlo op haar ziekbed. De foto, in dramatisch zwart-wit, geeft ons het gevoel dat we op ziekenbezoek zijn en dat Frida Kahlo ons demonstreert hoe ze al liggend toch kan schilderen. Het is een privésituatie, maar ze heeft haar ramen en deuren wagenwijd opengegooid, bij wijze van spreken, zoals ze dat ook in haar schilderijen deed. Ze communiceerde met haar werk en haar lichaam met de hele wereld.
Een stevige, metalen constructie zorgt ervoor dat het doek boven haar gefixeerde hoofd hangt. Met haar benijdenswaardige doorzettingsvermogen schilderde ze voortdurend haar eigen situatie. We kennen de zelfportretten van haar naakte lichaam dat op verschillende plekken is doorsneden en organen en vissen uitbraakt. Niet zelden is haar bed besmeurd met bloed.
Frida Kahlo |(1907-1954) leefde een leven waarin ziekenhuisopnames en operaties de hoofdrol speelden, evenals haar stormachtige verhouding met de Mexicaanse muurschilder Diego Riviera die ze met haar biseksuele aard geregeld ontrouw was.
Ze stond bekend als een tequila-zuipende, schuine moppenvertellende rookster, maar ze was een wrak sinds ze in haar tienerjaren gewond raakte bij een auto-ongeluk, polio overleefde en op haar achttiende in een autobus door een tram werd aangereden, waarna ze een jaar lang in bed lag om te herstellen van de breuken in haar ruggengraat en haar gebroken ribben en sleutelbeenderen. In totaal onderging ze dertig operaties. Tijdens alle herstelperiodes begon ze te schilderen, vaak vanuit de ongemakkelijkste houdingen, in totaal 143 schilderijen waarvan 55 zelfportretten.
De foto is afkomstig uit een boek vol onbekende foto’s uit alle periodes van haar leven.
Zelden werd een leven zo grondig gedocumenteerd. Zo leren we Frida Kahlo kennen op alle leeftijden en in alle situaties. En van heel dichtbij, zodat we al bladerend en ons verwonderend het gevoel krijgen deel uit te maken van haar familie- en privéleven. Ze trekt ons er, ook ver na haar dood, met de haren bij. Helemaal zoals ze was, uitdagend, confronterend en, voor die tijd, regelrecht choquerend. Haar beeltenis blijft ons na het bekijken van het boek lang na. In een mooi essay waar deze foto bij hoort, gaat de auteur in op de betekenis die het menselijk lichaam als inspiratiebron voor een kunstenaar kan hebben. Haar lichaam was haar kunstacademie. Omdat ze in staat was uitsluitend van zichzelf uit te gaan, gepassioneerd, onafhankelijk en zuiver.
‘Frida Kahlo, her photos’ (Editorial RM, México) 522 pagina’s, 35,95 euro. Verkrijgbaar in museumshops en op bestelling ISBN-978849248075