In de nacht zijn de dingen anders dan overdag. Zo valt op deze foto in de nanacht een vrouw achterover in het water van de lagune in Venetië. ‘Ellen valt’ is de titel. Het doet denken aan een droombeeld, een reclamespot. Hans Withoos, de maker van dit wonderlijke beeld, is inderdaad reclamefotograaf.
Nocturnal Delight heet zijn nieuwste serie over de Zeven Hoofdzonden. Die spelen zich af tussen zonsondergang en zonsopkomst. Op één van de foto’s zien we een chique geklede vrouw die met een ontblote borst dronken door New York zwalkt, waar enkele zwervers het straatmeubilair vormen. Op een andere foto ligt een mooi, in een dure jurk gekleed model ruggelings over een stoeprand op straat. Autobanden flitsen vlak langs haar hoofd en handen.
Je denkt: zou Hans Withoos met zijn modellen echt midden in de nacht in de goot liggen, over straat zwalken of van een kade in Venetië vallen? Fotograaf zijn is kennelijk een zwaar beroep. Maar Hans Withoos is geen fotograaf, hij is een beeldmanipulator. Het is allemaal nep, om het negatief te zeggen. Het is zorgvuldig opgebouwde, kunstmatige werkelijkheid, om het netjes uit te drukken. Alles wat de ‘foto’s’van Hans Withoos laten zien, lijkt slechts in zijn hoofd te bestaan. Textiel, digitale camera en computer zijn zijn materiaal, zoals een schilder over kwasten, palet en doek beschikt.
Hans Withoos is een virtuoos op het gebied van beeldmanipulatie. Daarin gaat hij soms heel ver. Dan haalt hij de wereld totaal ondersteboven en treffen we bijvoorbeeld Afrikaanse koeien en Masaïkrijgers in de Antwerpse Schelde aan. Daarin gaat het om het spierballenvertoon van de fotomanipulatie. Nee, het spannendst zijn de beelden waarbij je op het verkeerde been wordt gezet. Zo’n foto is ‘Ellen valt’. Is dat nou echt of gemanipuleerd? Je moet Venetië kennen, pas dan weet je dat de marmeren balustrade en aanlegplaats op die plek niet bestaan. En dat de meeuwen zijn ‘toegevoegd’. Het is vroeg ochtendlicht, maar de zon staat aan de avondzijde. Voorgrond en achtergrond lijken aan elkaar ‘geplakt’. Ellen valt niet echt te pletter, ze is vermoedelijk in het beeld ‘gevoegd.’
Wacht even, het is allemaal veel echter dan het lijkt, zegt Hans Withoos. De locatie klopt wel degelijk, al heeft hij de camerastand verdraaid. En Ellen valt echt. Alleen werd ze opgevangen door een assistent. Dat is uit de foto gehaald.
Het gaat erom, je moet even het idee krijgen dat het, hoe bizar ook, allemaal precies zo gebeurde als zijn foto’s laten zien. En tegelijkertijd moet je het griezelige gevoel krijgen dat er iets heel vreemds mee is. Het zijn schitterende foto’s en die avondjurk is echt. Wat een prachtige jurk is dat.
Hans Withoos: Notturnal Delight was tot 1 augustus te zien in Galerie Eduard Planting Art Photographs in Amsterdam. Open: wo t/m za 13-18 uur.T/m 30 juli 2011.