De Fremersberg bij Baden-Baden.
Bergen zijn verbonden met muziek en schilderkunst. De Oostenrijkse Alpen met Richard Strauss, de Venusberg bij Eisenach met Richard Wagner, de Brocken met Modest Moessorgski. Paul Cézanne schilderde minstens veertig portretten van de Mont Saint Victoire in de Provence, Caspar David Friedrich vereeuwigde het Riesengebirge in Bohemen, maar ook meerdere malen de Duitse Fremersberg die achter het kuuroord Baden-Baden aan de voet van het Zwarte Woud oprijst. Als je op het marktplein met de kerk staat, kun je hem niet missen.
De Philharmonie Baden Baden, die dit jaar voor het eerst een vrouwelijke Kapelmeister kreeg, speelt op gezette tijden het woeste orkeststuk Der Fremersberg van dirigent Miloslaw Koennemann uit 1853. Der Fremersberg is een staaltje natuurmuziek voor harmonieorkest van heb ik jou daar. Een vrolijk jachtgezelschap komt op de Fremersberg in een zwaar onweer terecht, wat aanleiding geeft tot één van de heftigste orage-muzieken uit de muziekgeschiedenis.
Yvonne van den Berg, klassieke muziekprogrammeur van De Oosterpoort in Groningen, hoorde Der Fremersberg als klein meisje in het muzikale gezin waarvan zij deel uitmaakte. In haar debuutroman, De viool van mijn moeder, zoekt ze een antwoord op de vraag welk familiegeheim het gezin sinds de oorlog teisterde. In één van de hoofdstukken beschrijft zij de momenten waarop haar opa de grammofoonplaat met Der Fremersberg liet afspelen.
‘Na het signaal volgden we het hoefgetrappel van de dichterbij komende paarden, gespeeld door de klarinetten. De muziek werd luider en luider en opgewonden luisterde ik naar het gestamp en gesnuif van de jagende paarden, aangevuurd door opa.
‘Moet je opletten,’ zei hij vol vuur terwijl zijn vinger in de lucht priemde. ‘Het onweert al in de verte. De jagers zijn net op tijd terug uit het bos voordat de donder losbreekt.’
De marsmuziek denderde nu dwars door de kamer en het harmonieorkest speelde zo sterk als het kon. Het zweet sloeg in spetters van de paardenruggen en het schuim uit hun bek vloog in vlokken langs het pad. De geur van mest en bloed drong overal doorheen en het geblaf van de jachthonden overheerste alles.’
‘De viool van mijn moeder’ van Yvonne van den Berg verschijnt bij uitgeverij Luitingh-Sijthoff, Amsterdam. Prijs: 17,95 euro. De presentatie heeft plaats op 18 oktober in De Oosterpoort, Groningen. De CD ‘Der Fremersberg’ is verkrijgbaar bij o.a. www.bolcom.com