Matthew May: ‘Descending’ (2013) acryl op vinyl (2,5×4 meter).
Foto’s: Liesbeth Honders en Eric Bos
In een van de zalen van het Noordbrabants Museum in ‘s-Hertogenbosch storten we bijna in een peilloze diepte in de vloer. Het effect is zo sterk dat we langer dan gewoonlijk argwanend naar dit platte vloerobject staan te kijken. Want zo plat lijkt het niet. Maar omdat het in een museum staat of beter gezegd ‘ligt’, moet het wel kunst zijn. Een geruststellende gedachte.
Nou hangt er in elk museum werk aan de wanden dat precies hetzelfde doet als dit sterke staaltje van trompe-l’oeil schilderkunst. Ook de ‘gewone’ schilderkunst uit onze kunstgeschiedenis bestaat immers uit ‘bedriegertjes’. De vacht van het geschilderde lammetje van Zurbaran (nu in Brussel te zien) is geen lamswol, maar verf. Complete interieurs en landschappen zijn in werkelijkheid platte vlakken. Daar zijn klassiek getrainde, figuratief werkende kunstenaars heel goed in. De beheersing van perspectief en stofuitdrukking verricht wonderen.
Zo kunnen we dit kunstwerk van Matthew May (1979) beschouwen als een sterk staaltje traditionele kunst. Zelfs de meest cynische bezoekers zijn al gauw een poosje bezig om met stijgende verbazing dat effect van een geschilderde betonnen trap die naar een onpeilbare diepte leidt te toetsen. Het gekke is, je weet dat het gat een illusie is, maar tegelijkertijd gaan je haren overeind staan als je er zomaar overheen loopt, want onder je voeten gaapt de kloof. Het bijzondere van ons mensen is, dat we enerzijds heel nuchter beseffen dat het bedrog is, maar dat we ons tegelijkertijd kunnen laten meeslepen door emoties als angst en vrees. Dat is waar de trap der illusies van Matthew May ons mee confronteert.
Matthew May doet deze kunstgreep doorgaans op straat. Hij is straatkunstenaar van beroep (straattekenaar.nl). Dat klinkt al gauw minder belangrijk dan wat we in een museum te zien krijgen. Maar hij is een hele goeie. Bovendien bevindt dit kunstwerk zich in een museum, net als alle andere bedrog van olieverf op paneel of doek. Het is gewoon een gefixeerde ‘straattekening’, maar tegelijkertijd een trap naar het binnenste van de aarde.
Hier is een traditionele illusie in de kunst als het ware van de wand gehaald en op de grond gelegd. Want ook dat griezelige effect speelt een rol: dat je zomaar over een kunstwerk heen mag lopen. Geen suppoost die er iets van zegt.