Cecilia Bartoli. (Copyright: Uli Weber – Universal Music Deutschland)
We moeten even met onze ogen knipperen als we deze mooie jonge vrouw met de witte Russische bontmuts zien. Het is de cover van de nieuwe cd van Cecilia Bartoli (Rome, 1966) en ze is het zelf die daarop afgebeeld staat, totaal gephotoshopt, geretoucheerd, bepoederd en gepolijst. Twintig jaar jonger.
Dat onechte, theatrale, dat is iets wat helemaal past bij de barokopera, dat kunstmatige verschijnsel waarin het niet draait om waarschijnlijkheid, maar om schoonheid, ontroering, opwinding en vervoering. Zo zingt Cecilia Bartoli haar barokaria’s ook, van Vivaldi, Steffani, Pergolesi tot Scarlatti. Enkele jaren geleden bevond ze zich in de krochten van het Mariinsky-theater in Sint-Petersburg en ontdekte stapels dikbestofte, vergeten en aangevreten partituren van opera-aria’s uit de 18de eeuw, het begin van de kunstmuziek in Rusland. Niet van Russische componisten, maar van Italianen als Francesco Araia, Manfredini en Cimarosa en de Duitser Hermann Raupach. Die waren door het keizerlijke hof naar Rusland gehaald om aan de buitenwereld te laten zien en horen dat Rusland op kunstgebied niet zo achterlijk was als het toen eigenlijk was. De Italianen veroverden een hof waar tsarina Catharina de Grote Duits sprak en de hoftaal Frans was.
Het mooie aan die herontdekte Italiaanse operamuziek, die gaat over hartstocht, liefde, verlangen en verraad, is dat ze flarden Russische spanning en melancholie bevatten. Hoe zoet de Italiaanse liefde ook is, in Rusland is ze sterk verbonden met doodsdrift en melancholie. Dat voelden die Italianen en Hermann Raupach haarfijn aan. Dat hoor je er ook aan af. Meeslepend is nog te zacht uitgedrukt. Luisteren, ondergaan, zakdoek bij de hand en voor niemand thuis. Je waant je even in het Winterpaleis in Sint Petersburg waar ’s winters die opera’s werden opgevoerd. Vaak maar één keer, zodat de partituren al snel naar de kelders van het Mariinskytheater verhuisden waar ze bleven liggen.
Francesco Araia werkte vanaf 1755 met Russische libretti voor de eerste Russischtalige opera’s. Interesse in die barokopera’s is er in Rusland overigens nauwelijks. De zeldzame partituren lagen niet voor niets te vergaan. Cecilia Bartoli liet ze restaureren, leerde Russisch en zingt nu uit volle borst Russische muziek in Italiaanse stijl. Kleurrijk, expressief, dramatisch en wonderschoon. Een wereldprimeur.
‘Cecilia Bartoli – St.Petersburg’ Italiaanse barokmuziek in Rusland. Met I Barocchisti ol.v. Diego Fasolis. Decca Classics
Cecilia Bartoli.
Copyright: Uli Weber – Universal Music Deutschland