Édouard Manet: ‘Madame Manet at the piano’ (1868) www.allposters.com
Ineens is ‘de vrouw van…’ een bekende voor ons geworden. Een huisgenoot. Schrijfster Thera Coppens, die we kennen van boeken over historische figuren van ons koninklijk huis schreef onlangs een dik boek over Suzanne Leenhoff, de vrouw van Édouard Manet, de bekende Franse kunstenaar die de bron van de moderne schilderkunst vormde. Ze presenteerde haar boek onlangs in Groningen. Zoals gewoonlijk zijn de boeken van Thera Coppens een gezellige mix van documentaire en fictie. Ze zat dus bij het echtpaar Manet aan tafel, hoorde hoe ze dachten en voelden, beschreef hun huiveringen en zuchten, hun twijfels en verlangens en nam in één ruk ook alle personages om hen heen mee zoals de schrijver Émile Zola en de componist Chabrier. We kunnen ook lezen hoe de componist Bizet stierf door de slechte recensies van zijn opera ‘Carmen’. Zelfs de schandalige affaires van koning Willem III worden uit de doeken gedaan.
Als je een biografie over Suzanne Leenhoff (1829-1906) schrijft, begin je in Zaltbommel, die ‘grote stad’ aan de Waal die we allemaal kennen van het liedje over de torenspits. Het was niet de minste stad van ons land. Franz Liszt kwam er langs en luisterde vol bewondering naar het pianospel van Suzanne Leenhoff. Daar trouwden Suzanne en Édouard in 1863.
Halverwege het boek heb je het gevoel dat je deel uitmaakt van de familie Manet. Onder de vele portretten van Suzanne vinden we het mooie portret dat Manet maakte van Suzanne achter de piano. Maar we ontdekken haar ook op een YouTubefilmpje. Een pianiste, verkleed als Suzanne Manet-Leenhoff, zit precies zoals op het schilderij achter een gelijksoortige Grand Piano, een Érardvleugel uit circa 1860, en speelt en zingt simultaan Franse liederen, zoals de echte Suzanne dat ook deed. Suzanne werd er om geprezen, maar pianiste Paula Bär-Giese kan er ook wat van. Ze musiceert graag verkleed in schilderij-achtige entourages. Ademloos luisteren en kijken we hoe ze dat doet. Paula verandert daadwerkelijk in Suzanne. Liszt had gelijk: die Nederlandse muzikantendochter uit Zaltbommel was een groot talent. Als we naar dat schilderij kijken, horen we haar van nu af aan zingen en spelen.
Thera Coppens: ‘Suzanne en Édouard Manet, de liefde van een Hollandse pianiste en een Parijse schilder.’ 367 pagina’s, 15,99 euro (uitgeverij Meulenhoff).
Op YouTube: Madame Édouard Manet concertprogram – Paula Bär-Giese, soprano&pianist www.paulabargiese.nl