Ruud de Rode: ‘Heading’(2014) 40×60 cm.
copyright: Philip Elchers, Groningen
De schilderijen van Ruud de Rode (1945) zijn nooit af. Hij houdt op een gegeven moment gewoon op met schilderen en hangt het aan de muur. Vervolgens gaat de kijker ermee aan de slag. Wat betekent bijvoorbeeld het schilderij dat hiernaast is afgedrukt? Zo’n bleke vlam tegen een abstracte achtergrond? Dat moeten we niet aan de schilder vragen. Oud-Stedelijk Museumdirecteur Rudi Fuchs zei onlangs in een kranteninterview nog dat kunstenaars zelf ook vaak niet weten wat het betekent. Of waarom ze het schilderen.
Twintig jaar geleden schilderde Ruud de Rode vaak voorstellingen die op geschilderde cartoons leken. Woord- en beeldgrapjes met dubbele bodems en betekenissen. Aandoenlijk simpel, schetsmatig en speels. Kamagurka-achtig. Nu zijn daar de afgelopen jaren steeds meer abstracte taferelen bij gekomen. Zodat het anecdotische plaats heeft gemaakt voor nog meer mysterie. Het is het soort poëzie dat we ook in het werk van Morandi tegenkomen. Vaak wat vaal en vuil van aanzien. Zodat je er als toeschouwer zelf nog van alles van kunt maken.
Het gaat hem niet om bewondering, maar om verwondering, om de kwetsbaarheid en zachtheid van de dingen, van het beeld dat onder je handen ontstaat, dat nog alle kanten opkan, maar niet hoeft. Niet de volmaaktheid, maar de eigenheid ervan, datgene waardoor je wordt aangeraakt. Zo is het ook met dit schilderij met de bleke vorm, een vorm die in meer werk terugkeert, als een weerspiegeling van de schilder, als een ziel die zich zo nu en dan manifesteert in een ruimte die tegelijk een plat vlak is. Abstract en toch figuratief.
En dan is er nu dan eindelijk dat boek. Een echt kunstenaarsboek. Op prachtig niet glanzend papier zijn daar de schilderijen van Ruud de Rode uit de afgelopen veertien jaar in afgedrukt. Het stoffige karakter van zijn aardekleuren komt zo helemaal tot zijn recht. Het ontbreken van ondertiteling en credits geeft het beeld alle ruimte. Eerst kijken, dan vermoeden. Elke pagina is daardoor een kunstwerkje.
‘Ruud de Rode’ Uitgeverij Philip Elchers, Oude Boteringestraat 41, Groningen. Met teksten van Ruud de Rode, Belle de Rode en Dick Siersema. 100 pagina’s prijs: 29,50 euro. Verkrijgbaar bij de uitgever waar tot 25 juni 2016 een kleine expositie met werk van Ruud de Rode is te zien. www.philipelchers.nl