Aleksandra Waliszewska: Omslagschilderij (gouache) van
‘Dingen die we verloren in het vuur’ van Mariana Enriquez.
Het zijn geen vrolijke voorstellingen die de Poolse kunstenaar Aleksandra Waliszewska (Warschau, 1976) schildert. Op al haar surrealistische gouaches zien we een groezelig mengsel van geweld en erotiek. Haar universum is gevuld met naakte kinderen, dieren, duivels en veel bloed. Alles wat mensen elkaar kunnen aandoen wordt in haar grimmige sprookjeswereld ondergebracht. Ze doen denken aan bekende sprookjes als Hans en Grietje, De Roversbruid, Roodkapje, maar dan in hun oorsponkelijke, gruwelijke versie die niet voor kinderen was bedoeld. Aleksandra Waliszewska noemt de schrijver Gustave Flaubert en de schilder Théodore Gericault als haar grote voorbeelden. Ook zij schuwden het gruwelijke detail niet. Voor de korte, erotisch geladen horrorfilm ‘The Capsule’ van Athina Rachel Tsangari uit 2012 schreef ze het scenario. Haar schilderijen dienden daarbij als voorbeeld voor de surrealistische, licht SM-gekleurde scènes.
Dat één van haar gouaches de omslag siert van een verhalenbundel van de Argentijnse schrijfster Mariana Enriquez (Buenos Aires, 1973), is geen toeval. In Dingen die we verloren in het vuur dat dit jaar in vertaling verscheen, beschrijft Enriquez een kant van de Argentijnse werkelijkheid die de fantasiehorror van heksen en vampiers soms overtreft. Het schilderij op het boekomslag lijkt onschuldiger dan we van Aleksandra Waliszewska gewend zijn. Een jonge vrouw in een bloedrode japon zit met haar rug naar een spiegel haar goudgele haren te borstelen. Maar in haar spiegelbeeld steken twee hoorntjes uit haar hoofd. En haar benen blijken duivelspoten te zijn.
Het oeuvre van beide kunstenaars, de Argentijnse schrijfster en de Poolse schilder, bestaat uit het vinden van woorden en beelden om de nachtmerrie van het menselijk bestaan vorm te geven.
Het is vooral de onconventionele, niets ontziende manier van vertellen van Mariana Enriquez, de vanzelfsprekendheid van alles, de zwarte humor in haar beschrijving van een inktzwarte werkelijkheid. Ze neemt je mee door de sloppen en straten van Buenos Aires waar de bewoners crack roken, mensen verdwijnen en verslaafde kinderen door de Argentijnse politie worden vermoord. En waar, volgens de Zuid-Amerikaanse traditie van het magisch-realisme, doden, geesten en monsters rondwaren. Haar boek is inmiddels uitgeroepen tot de beste verhalenbundel van de afgelopen tien jaar. Verwacht geen afgeronde plots of een traditionele manier van vertellen. Mariana Enriquez grijpt je met haar schrijfstijl bij de kladden en neem je mee op een krankzinnige reis die pas eindigt als je de laatste bladzijde van het boek omslaat.
Mariana Enriquez: ‘Dingen die we verloren in het vuur’. 272 pagina’s 21,99 euro (Uitgeverij Atlas/Contact).
Het werk van Aleksandra Waliszewska is te vinden op internet. Verder als boek met afbeeldingen te bestellen bij www.bol.com Titel: ‘Aleksandra Waliszewska’. Taal: Engels. 18,99 euro