Michel Serrault in ‘Mortelle Randonnée’ van Claude Miller uit 1983.
copyright: moviebase.france.org
Onlangs was op Radio 4 Das Hirt auf dem Felsen van Schubert te horen. Los van dat prachtige lied voor zangstem, klarinet en piano, trok de stem de aandacht. Om me heen werd al geroepen: dat is Elly Ameling, maar ik twijfelde. De stem van Elly Ameling heeft een ragfijn, satijnen floers met een ronde afdronk die met de jaren voller was geworden. Deze stem was rank, met een vleugje jeugd en helder als het water uit de beek die zo vaak door Schubert is bezongen.
Maar mijn achterban bleek gelijk te hebben. Het wás Elly Ameling, uitgezonden omdat ze op 8 februari 80 jaar zou worden. Een Elly Ameling van lang geleden.
Waar gaat Das Hirt auf dem Felsen over? Het lied gaat over de naderende lente die alle schaduwen verjaagt. Maar ook over eenzaamheid, weemoed en ongestild verlangen.
De Franse filmmaker Claude Miller (1942-2012) filmde in 1983 een aangrijpende scène, waarin hij Das Hirt auf dem Felsen visualiseerde. Onder donkere luchten op de flank van een heuvel zingt een zangeres dat mooie lied van Schubert. Wenn auf dem höchsten Fels ich steh, ins tiefe Thal herneider seh, und singe, und singe. Fern aus dem tiefen, dunkeln Thal schwingt sich empor der Wiederhall, der Wiederhall der Klüfte, klinkt het.
De scène is onderdeel van de psychologische thriller Mortelle Randonnée. Een speurder (Michel Serrault) volgt een vrouwelijke seriemoordenaar (Isabelle Adjani) in wie hij zijn verloren dochter meent te herkennen. Eigenlijk is het helemaal geen spannende film. Er wordt met onze gevoelens gespeeld. Hoe kun je mededogen voelen voor een seriemoordenares? En toch gebeurt het. Je wil niet eens de slachtoffers redden, je wil háár redden. Komt dat omdat ze zo mooi, droevig en jong is? Michel Serrault lijdt aan dezelfde innerlijke verwarring. Hij moet haar betrappen en arresteren, maar haar blijven volgen is het doel geworden. Medelijden met een beschadigd leven dat niet anders kan dan moorden. De peilloze eenzaamheid van deze vrouw. En dan komt die muziek van Schubert vanaf de heuvel waardoor alle gevoelens die de film wekt vorm krijgen.
Precies dertig jaar na die film, zong Elly Ameling op de radio dat lied en komen de filmbeelden terug in de herinnering. Door een stem uit het Noorden.