Joyce DiDonato als Sycorax in ‘The Enchanted Island’.
Copyright: www.joycedidonato.com.
We zien haar boosaardig rondscharrelen in de fantasiegrot in The Enchanted Island, mezzosopraan Joyce DiDonato in haar rol van de heks Sycorax in de gelijknamige opera uit 2011. Zelden zag het toneel er zo sprookjesachtig uit. Wie op YouTube zoekt, vindt de opera compleet en in volle glorie terug. Wat een rijke regie, wat een mooie stemmen, wat een prachtige muziek. Die is van Handel, Vivaldi en Rameau, een samenraapsel (pastiche) van bestaande aria’s en duetten die door de Britse librettist Jeremy Sams (1957) een nieuwe functie kregen in een verhaal dat op zichzelf weer een Shakespeare-pastische genoemd kan worden.
Joyce DiDonato zingt de aria Se lento ancora il fulmine (Als het weerlicht nog zwak is) uit Vivaldi’s verloren gegane opera Agrippo uit 1730. De bladmuziek van deze aria werd onlangs ontdekt en het is, zoals de meeste aria’s van Antonio Vivaldi (1678-1741) bijzondere muziek.
Al die in de jaren ’60 en ‘70 bekende vioolconcerten en fluitconcerten maakten van Vivaldi een componist van louter orenstrelende sfeermuziek, waaronder de evergreen De Vier Jaargetijden, en saai gezongen stukjes opera op de grammofoonplaat.
En nu? Nu kijken en luisteren we naar Joyce DiDonato en we beseffen dat er in de loop van een halve eeuw een ware Vivaldi-metamorfose is ontstaan. Een onuitputtelijke hoeveelheid van de schoonste, meest ontroerende en enerverende 18de-eeuwse Italiaanse muziek is in nog geen halve eeuw uit de muziekarchieven opgedoken. En in deze tijd door gespecialiseerde ensembles en zangers uitgevoerd, dus met veel lucht, expressie en licht/donker contrasten.
Een schatkist vol Venetiaanse Vivaldimuziek, met in de afgelopen jaren tientallen bloedstollende uitvoeringen van geestelijke muziek en opera’s waar we eeuwenlang amper het bestaan van wisten. Het is zeker net zo mooi als de muziek van enkele Italiaanse tijdgenoten, maar vaak veel spannender en verrassender. Met een affettuoso, een stijl gericht op het in trilling brengen van ons gemoed, dat niet gemarineerd is in limonadesiroop, maar in het even troebele als schitterlichtende water van de Venetiaanse lagune. Je krijgt er de bibbers van en raakt erdoor in extase, waarbij een zakdoek in de buurt soms geen overbodige luxe is. Wat een geluk dat we in deze tijd leven. Niet alleen dat eiland van Sycorax, ook deze muziek is betoverd en zij betovert ons mee.