Francine Schrikkema: ‘Tweeluik Rembrandt serie’ (11.000 euro)
Foto: Eric Bos
In de grote bovenzaal van Pictura in Groningen kijken we verbaasd om ons heen. Niet vaak bestaat het handschrift van een kunstenaar uit louter brede banen verf die we bij wijze van spreken met een tomtom moeten volgen om te weten waar ze naar toe gaan. Van een tafereel is geen sprake, hoogstens voeren de schilderijen van Francine Schrikkema (1963) ons langs een wildwaterbaan, over een slinkende gletscher, via kruiend ijs of een vulkaanmond. Heftige bewegingen met krachtige vegen neergezet. Soms lijkt de verf op mascara die na een regenbui is uitgelopen. Taart, daar doet het ook aan denken, met room waarover een kers langzaam naar beneden glibbert. Alles in close-up. Zo glijden we van de ene kleurassociatie in de andere. Hierboven bijvoorbeeld zien we een groot tweeluik. Je weet niet wat het voorstelt. Moet dat dan? Kunst hoeft toch al honderd jaar geen voorstelling meer te laten zien?
Als we dat bedenken, accepteren we de afwezigheid van houvast en laten ons graag meevoeren met deze lava- en magmastromen. Tot per ongeluk de titel in zicht komt. Een titel? Jazeker, soms duikt er ineens een titel op, bijna verbaasd over zichzelf. Francien Schrikkema schildert weliswaar abstracte composities, maar ze noemt ze ook stillevens. En landschappen. Al is het verschil voor een leek niet zichtbaar. Sterker nog, ze heeft dit woeste duo ‘Tweeluik Rembrandt serie’ genoemd. Rembrandt duikt vaker in haar werk op. Zo heeft ze al eens ‘De Nachtwacht’ ‘vertaald’ in louter gloeiende rode kleuren. Ook hier zien heftige en grove verfstreken. Vermoedelijk gaat het om een heel erg uitvergroot detail. De kern van Rembrandts werk zit ‘m zo op het oog niet in de barok dramatische voorstelling, maar in wat er tussen de verfklodders en –banen gebeurt. Dat zeiden ze in de tijd van Rembrandt niet, maar in de afgelopen eeuw is het materiaal even belangrijk geworden als de voorstelling. Zo sta je als toeschouwer bij Francine Schrikkema dus eigenlijk tegenover het inwendige van een schilderij. Kijk, en dan wordt het weer interessant. Dan doet zij iets wat geen andere kunstenaar doet. Bij Robert Zandvliet komen we ook brede verfbanen tegen, maar die spelen een heel andere rol. Bij Schrikkema ontploft de verf regelmatig. Mooi? Nee, niet mooi. Wel bijzonder.
‘Francine Schrikkema, nieuwe werkelijkheid’ Kunstlievend Genootschap Pictura, St.Walburgstraat 1, Groningen. Open: wo t/m zo 13-17 uur. T/m 30 maart 2014.