Interieur Oude Kerk in Amsterdam.
Foto: Liesbeth Honders/2015
We lopen de Spiegelkamer van de Oude Kerk in Amsterdam binnen. Hier zaten op 10 juni 1634 Saskia van Uylenburgh en Rembrandt van Rijn voor de trouwambtenaar. Liefde op het eerste gezicht. Dat straalt van alle etsen en tekeningen die Rembrandt van haar maakte.
En nu staan wij zomaar in de kamer waar dat huwelijk voltrokken werd. Alsof het vorige week gebeurde.
Aan de Oude Kerk gaat de tijd vanouds voorbij. Alles, van de duizenden genummerde grafstenen tot en met het prachtige houten plafond, is nog zoals het er in de 16de eeuw eruitzag. De muren kennen de liedjes van organist Sweelinck uit hun hoofd. Rond de kerk woont de duivel met zijn vleselijke verleidingen, maar binnen woont Onze Lieve Heer. Daarom is het er vol van geheimzinnigheid.
We waren de Spiegelkamer ingegaan omdat we stemmen hoorden. Twee lappenpoppen zitten op de rand van een stoel. De projecties op hun koppen tonen pratende gezichten. Ze spreken Engels en ze hebben het over het leven, over de weg die je wilt bewandelen en dat je geregeld aan jezelf vraagt: wat wil ik, waar wil ik naar toe? Een filosofisch gesprek, dat veel mensen zo nu en dan met zichzelf voeren. Ontroerend door de herkenning, omdat we allemaal wel eens twijfelen en soms niet weten wat we willen en het moeilijk is om vast te houden aan je eigen koers.
’Talking Dolls’ heet deze installatie van de Amerikaanse multimedia kunstenaar Tony Oursler, die afgelopen najaar een tentoonstelling in het Stedelijk Museum had.
In het schip van de kerk roezemoest het ook al. Daar achter het koor, in die lege kapel, boven het preekgestoelte. Deze keer zijn het niet Christus, Maria of de duivel die ons zondige gemoed aanspreken. Op een wand naast de gotische ramen verschijnt een reuzengrote mansfiguur. Op het plafond en op een pilaar is een groot gezicht geprojecteerd. Er klinken stemmen, er doemen verschijningen op. En dan de bundels gouden zonlicht die op mooie dagen de hoge ramen binnenstromen. Eén van de 2500 grafstenen draagt het nummer 29. Elk jaar, op 9 maart om 8.39 uur, valt de eerste zonnestraal precies op deze steen. Er staat een datum in gebeiteld: 19 juni 1642. En een naam: Saskia.
Tony Oursler: ‘I/O underflow’ installaties. Oude Kerk, Oudekerksplein, Amsterdam. T/m 29 maart 2015. Entree: 10 euro.