Arjo Passchier: ‘Z.t.’ (2007) staalwol op linnen (18x24cm)
Foto: Sven Versteegh
Alles wat vanouds een schilderij tot een schilderij maakt, ontbreekt in het werk van Arjo Passchier. Het heeft geen titel, het is niet ingelijst, er is geen herkenbare voorstelling. We kijken naar een beeld, niet naar een plaatje. In het kunstenaarsboek dat van haar werk is uitgekomen is dat natuurlijk niet goed te zien, maar de huid van het beeld, de structuur, de kleur en het materiaal vertellen het verhaal. Dat gaat over de indrukken die ze opdoet op haar reizen. We kunnen die reizen als het ware zelf maken, in ons hoofd, want in haar schilderijen vinden we een stukje IJsland, een Nieuw Zeelandse bodemafdruk of de kleuren van een Afrikaanse wereld.
Het is wat we wel zien als we onbekende gebieden verkennen. Overal kom je schilderijen tegen, alles blijkt uit vormen, vervlechtingen en erosie te bestaan, veroorzaakt door wind en water. Dat wil je dan fotograferen of schilderen. Maar altijd doet het resultaat onder voor de werkelijkheid. Arjo Passchier gaat dieper. Ze herschept als het ware. Haar beelden lijken op afgietsels van wat ze in verre streken aantreft. Ze doen denken aan korstmossen op steen, aan gloeiende sintels, vulkanische as, aan het flakkeren van de wind die ribbels schrijft in het zand.
Op dit schilderij is het of vuur zich een weg vreet in het veen en fosfor zich naar buiten brandt. Het lijkt afkomstig uit de oven van een alchemist, als het goud is gewonnen, wat er dan achterblijft op de bodem. Arjo Passchier werkt laag voor laag, op grove, linnen ondergronden waar verf en staalwol zich aan hecht, waar verfdraden overheen gespoten worden. Wat we zien, zijn geabstraheerde zonsondergangen, gestolde lavastromen, ijsafzettingen en drooggevallen bronnen. Alles wat de natuur doet, wegschrapen, slijpen, bedekken, stollen, afslijten, sediment achterlaten, korsten vormen, doet Arjo Passchier in haar atelier. Uit de huid van haar schilderijen lijken soms kristallen en paddestoelen te groeien. Het is een ongelooflijk arbeidsintensief proces.
Arjo Passchier is nu 25 jaar kunstenaar. Daarom werd vorige week een bijzonder kunstenaarsboek gepresenteerd van haar werk, haar reizen, haar gedachten, foto- en schilderbeelden, haar visie en haar bronnen. Een atlas van de wereld.
Arjo Passschier: ‘Het doet zich voor… rest de stilte. Tien jaar schilderijen, inspiraties en observaties’ Uitgeverij Philip Elchers, Groningen. 96 pagina’s 35 euro.