Sanne de Wilde: ‘Het eiland Pingelap’ uit The Island of the Colorblind (2017)
copyright: Photobookshop
Stel dat er geen kleur bestond. Dat we jus d’orange wat kleur betreft niet van een tomaat kunnen onderscheiden en de mooie blauwe ogen van onze geliefde slechts een kleurloos grijs vertonen. Voor een groot deel van de 250 bewoners van het eiland Pingelap in de Stille Oceaan, vlakbij het door Noord-Korea met de ondergang bedreigde Guam, is dat zo. Zij lijden aan een bijzonder soort kleurenblindheid, achromatopsie.
De Belgische kunstenaar en fotograaf Sanne de Wilde (Antwerpen, 1987), die eerder fotoprojecten deed over albino’s en Chinese dwergen, vond dat zo’n bijzonder fenomeen dat ze naar Pingelap reisde om foto’s te maken. Die laten zien wat de bewoners zien: zwart-grijs-wit of een bleekroze of lichtblauwe kleur, zoals op de foto hiernaast het strand en de palmbomen van Pingelap. De groene weelde is een ontkleurd paradijs geworden. Ze gebruikte daarvoor behalve een gewone camera ook een omgebouwde infrarood Nikon-camera.
Voor de aan achromatopsie lijdende bewoners is het geen pretje om met dichtgeknepen ogen of door zonnebrillen elkaar en hun leefomgeving te moeten bekijken. Hun ogen zijn namelijk overgevoelig voor licht zodat ze ’s nachts het beste kunnen zien.
De beroemde neuropsychiater Oliver Sacks (1933-2015) ging eind jaren ’90 eveneens naar Pingelap om daar het verschijnsel achromatopsie te bestuderen. Hij maakte er een documentaire over en schreef een boek: The Island of the Colorblind, dat in 1997 verscheen. Het fotoboek dat Sanne de Wilde voor haar project maakte, draagt dezelfde titel. Het boek heeft een bijzondere vormgeving. Er werden verschillende papiersoorten en paginakleuren gebruikt en de cover van het boek verandert van kleur onder invloed van het zonlicht. Het is, behalve een bijzonder project over een curieuze afwijking vooral een kunstboek vol foto’s in zwart-wit en bleekblauw en roze die het paradijs van Pingelap een bijzondere uitstraling verlenen.
Sanne de Wilde ervoer haar verblijf op Pingelap als geheimzinnig. ‘De bevolking heeft een mythische en spirituele belevenis rond het eiland,’ vertelde ze vorige maand in een VPRO-interview. ‘Ik merkte dat er tijdens mijn verblijf een zware druk op mijn schouders rustte alsof de zwaartekracht daar anders functioneert.’
Met de achromatopsie heeft de zwaartekracht niets te maken. Deze aandoening werd rond 1775 genetisch overgedragen van koning Nanmwerki Mwanenihsed en verspreidde zich via de opvolgende generaties. Zo verloor het prachtige Pingelap, als in een boos sprookje, langzaam maar zeker zijn kleur.
Sanne de Wilde: ‘The Island of the Colorblind’. 176 pag. Uitgeverij De Kannibaal. 49,50 euro. Ook verkrijgbaar bij www.bol.com voor 49,99 euro.
De documentaire van Oliver Sacks is te zien op www.youtube.com ‘Island of the Colorblind – part 1- 8’. Op youtube zijn ook filmpjes te zien over Sanne de Wilde en haar project op Pingalap.