Ben Rikken: 'Germignaga' (2010) olie op doek en marouffle (18x27cm) copyright: Ben Rikken – 2011
Een schilderij van Ben Rikken (Grevenbicht, 1951) herken je meteen. Dat komt door de kleur. Dezelfde straatstenen krijgen in de schaduw een heel andere kleur dan in het licht. Een bewolkte hemel mengt heel andere kleuren dan een lekker zonnetje. Dat is waarom Ben Rikken zo graag in Italië schildert. Want Italiaans licht brengt andere kleuren voort dan Hollands licht. Zelfs het licht in Drenthe is anders van kleur dan in Groningen.
Alleen kunstenaars zien zoiets. Hun ogen zijn getraind om meer wonderen van de natuur te ontdekken dan de gemiddelde burger. Maar ook onder kunstenaars kan de kleurgevoeligheid vaak sterk verschillen. Ben Rikken is het type dat een antenne heeft voor de fysica en metafysica van de kleur. Als hij een smakelijk ribstuk schildert, ziet dat er wonderbaarlijk lekker uit. Veel heftiger van kleur dan wij dat bij de slager tegenkomen. De kunstenaar zag dat al toen hij dat ribstuk op de markt kocht. Daarom nam hij het mee naar zijn atelier, niet om het op te eten.
Dat Rikkense ribstuk ziet er tegelijkertijd uit als een landschap, als twee eilanden, een kleine en een grote. De ondergrond lijkt op de zee. Landschappen zijn, naast Italiaanse, zondoorstoofde pleinen, een geliefd onderwerp bij Ben Rikken. Eigenlijk zijn het allemaal ribstukken, maar dan van gras of van steen, van zand of van water. Net als Monet heeft hij de neiging om meer schilderijen van één onderwerp te maken, een serie licht- en kleurstudies. Steeds net iets anders van kleur doordat de weersomstandigheden of de stand van de zon veranderen.
Germignaga, aan het Lago Maggiore, bij een ruig berggebied van Parco Nazionale della Val Grande, is zo’n Rikkenlandschap. Het ziet er met al die bergruggen en dat diepe meer helemaal niet Italiaans uit, eerder heel Duits. Je zou het bijna aanzien voor een decorstuk in een Wagneropera. Maar nee, het is echt Italiaans. Kijk maar naar de kleuren. Ze bestaan uit subtiele, warme en zoete tinten. Dolce! Die werden door het penseel heel losjes maar trefzeker aangebracht, en die veranderen met elkaar zomaar in een bergtop in de Italiaanse zon. Alsof het de gewoonste zaak van de wereld is.
Voor Ben Rikken is schilderkunst iets waardoor je even wordt aangeraakt door de goden. En kijk, als we goed opletten, zien we onderaan één van zijn Germignaga-schilderijen dan ook een godheid met een gouden hoofdtooi uit het water oprijzen.
Jubileumtentoonstelling Ben Rikken. Galerie Wildevuur, Hooghalen. Open: vr, za en zo 12-18 uur en op afspraak. T/m 4 oktober 2011.