Helen Verhoeven: ‘De overspelige vrouw'(2017) acryl op linnen (280x380cm)
Foto: Liesbeth Honders
De kunst van Helen Verhoeven (Leiden, 1974) is aantrekkelijk, met mooie op elkaar afgestemde kleuren. Niet klassiek, maar van een uitdagende vormgeving als scènes uit een storyboard voor een nooit gemaakte film. Als je kijkt, overvalt je een ongemakkelijk gevoel. De precieze inhoud van de scènes zijn vaak nogal duister. Het vergt meer een gevoelsmatige manier van kijken, met als belangrijkste vraag: wat gebeurt hier? Drukbevolkte bijeenkomsten waar mensen zich niet altijd even netjes gedragen.
Heilige huisjes kent Helen Verhoeven niet. Gelovige museumbezoekers zullen zich bijvoorbeeld bij het schilderij ‘De overspelige vrouw’, dat hierbij staat afgebeeld, al gauw afvragen waarom Christus, net als de andere personages, poedelnaakt is. Dat kán toch niet?!
De titel van de tentoonstelling ‘Oh God’ kun je op verschillende manieren uitspreken. Als het onderdanig aanroepen van God, maar ook als een hevige schrikreactie: O God!! En dan gaat het Helen Verhoeven er om wat mensen elkaar kunnen aandoen, niet of ze wel netjes genoeg gekleed zijn. In het Bijbelverhaal van de overspelige vrouw stond Christus boven die discussie. Zijn uitspraak ‘Wie zonder zonde is werpe de eerste steen’, toen van hem verwacht werd dat Hij deze zondige vrouw zou laten stenigen, is nog onverminderd van toepassing.
‘De overspelige vrouw’ is niet het enige wandgrote schilderij dat te zien is. De overige acht zijn eigentijdse versies van andere Bijbelse of mythologische onderwerpen, zoals ‘De bewening van Christus’, De Kruisafneming’, ‘De Zondeval’ of een heftige herbergscène.
Helen Verhoeven kon in het Bonnefantenmuseum in Maastricht oude meesters uitzoeken om daar een eigen versie van te maken. Zo nam zij voor ‘De overspelige vrouw’ het gelijknamige schilderij van Lucas Cranach de Jonge uit 1549 als voorbeeld. En dan toont zich de kracht van de schilderkunst doordat zelfs zulke stokoude onderwerpen in hetzelfde métier opnieuw actueel kunnen zijn. In een ander gedeelte toont het museum zijn basiscollectie Middeleeuwse kunst. Oude magie tegenover eigentijdse tovenarij. De negen voorstellingen op doek van Helen Verhoeven verbinden beide werelden met elkaar.
Je kunt ‘Oh God’ eveneens als een installatie zien, vooral met Verhoevens van binnen geheel beschilderde houten kapel met glas-in-loodramen: ‘Church I’, dat eerder dit jaar op Art Basel was te zien. Je loopt er naar binnen en je bevind je in een betoverend onderkomen vol geschilderde symboliek. Oude thema’s in een monumentale opzet, en helemaal van nu.
Helen Verhoeven: ‘Oh God’ en ‘Church I’. Schilderijen en installatie. T/m 2 december 2018 Bonnenfantenmuseum, Maastricht www.bonnefanten.nl