Reactie op het advies van de Raad voor Cultuur door Tom Hageman.
Groningen (28 mei) – Rond 1988. na opheffing van de Beeldende Kunstenaars Regeling, werd het bij de BKR behoren budget verschoven van het ministerie Sozawe naar dat van Cultuur.
Een deel werd verkaveld over de regio, met de rest werden twee fondsen opgericht: het Mondriaanfonds en het Fonds BKVB.
Ik maakte tijdens het ontstaan van het Fonds BKVB deel uit van de Fondsraad, dit namens de BBK (de Fondsraad was vooral gevuld met vertegenwoordigers van beroepsorganisaties).
De Fondsraad was een adviesorgaan, maar, belangwekkender, het ging ook over de samenstelling van de adviescommissies van de zgn. ‘Beroepskostenvergoedingen’. Het was de bedoeling om die binnen een aantal jaren te beëindigen (het werd gezien als een soort overgangsregeling na de BKR) maar dat konden we tegenhouden. Ze bestaan nog steeds onder de wat sjiekere naam ‘Basisstipendia’.
Bij die samenstelling van die commissies wist ik er een wat ingewikkeld maar vrij zuiver systeem door te drukken: bij de beoordeling van sollicitanten moest rekening worden gehouden met spreiding over vakgebieden en spreiding over regio. Iedere commissie moest een afspiegeling zijn van deze factoren.
Daarbij werd af en toe stevig gemopperd, omdat een favoriete kandidaat in Amsterdam woonde en schilders hadden we ook al genoeg, maar vooruit het werd doorgezet.
Opmerkelijk was dat de gegunde subsidies nadien inderdaad gerelateerd waren aan de demografische spreiding van kunstenaars over Nederland en hun vakrichtingen.
Dit duurde een aantal jaren, tot ik er uit stapte.
Ik had mijn hielen niet gelicht of men stapte over op het aloude coöptatiesysteem, de commissies werden vriendenclubs en driekwart van de subsidies vielen voortaan in Amsterdam (toentertijd woonde daar een kwart van de Nederlandse kunstenaars).
Niet alleen de buitengewesten vielen uit de boot, maar ook grote steden als Den Haag werden onderbedeeld tot per ongeluk een paar Hagenezen in de commissies verzeild raakten.
Zolang de regionale politiek zit te suffen en hooguit elkaar een vlieg hoopt af te vangen is dit de loop der dingen.
Tom S. Hageman is beeldend kunstenaar, oud-voorzitter van de Beroepsvereniging van Beeldende Kunstenaars en algemeen coördinator van de Klassieke Academie voor Beeldende Kunst in Groningen.