Amsterdam (vrijdag 27 juli) – Hoe schilderde Rembrandt eigenlijk en is dat te imiteren voor een gewone huis-tuin-en keuken kunstenaar? Deze vragen stimuleerden 15 deelnemers om zich voor de ‘Workshop schilderen met 17de-eeuwse technieken’ in Amsterdam aan te melden, De Workshop werd deels gehouden in het Rembrandthuis, terwijl het schilderen plaatshad in de Amsterdamse Sjoel aan de Uylenburgstraat.
Workshopleider Fons van Laar, zelf beeldend kunstenaar, gaf een korte inleiding over de werkwijze van Rembrandt en tijdgenoten, het werken op een getinte ondergrond, beginnend vanuit de schaduwpartijen zodat de ondergrond als vanzelf de lichtplekken vormt, overgaand op het aanbrengen van het hoogste licht op voorwerpen en het toevoegen van meer kleur. Later zou Van Laar deze methode illustreren aan de hand van enkele schilderen van Rembrandt tijdens een half uur durende rondgang door het Rembrandthuis.
Er werd met Cobra-verf gewerkt, olieverf die met water kan worden verdund. Ook minder authentiek Rembrandts waren de spots die, naast het daglicht, de stillevens belichtten.
De vijftien deelnemers dienden op Rembrandts manier in slechts enkele uren een stillevenvoorwerp (aardewerk) of een compleet stilleven (met hoorn, luit en fruit op een metalen schaal) op doek te krijgen. Hoewel het eigenlijk een workshop bleek te zijn die uitging van enige kennis en ervaring in het schilderen, wisten de meeste deelnemers tot een behoorlijk resultaat te komen. Onder hen waren er die weinig geschilderd hadden, maar ook enkelen die al een kunstacademie achter de rug hadden. Hadden de laatsten iets geleerd van Rembrandt? Niet degenen die een klassieke vakopleiding achter de rug hebben. Het meest informatieve dat Fons van Laar ten beste gaf, was de mededeling dat Rembrandt zijn panelen eerste grondde met kwartsgrond (rivierklei vermengd met zand) en dat deze techniek uitsluitend door hem werd toegepast en voor het eerst in zijn Nachtwacht.
Al met al was er voor de ervaren kunstenaar weinig nieuws, maar voor veel anderen kan de Workshop bijdragen tot een beter kijken en begrijpen van de kunst uit de 17de eeuw.
De Workshop van afgelopen vrijdag was de laatste in een serie die werd georganiseerd door de Vrije Academie in Amsterdam. Fons van Laar verwacht dat in september/oktober een nieuwe serie begint. Of dat schilderen zal zijn of etsen zoals Rembrandt deed, wordt nog bekend gemaakt.
Eric Bos
Rechtsboven: Liesbeth Honders doet de workshop. (foto: Eric Bos)
Rechtsonder: Het resultaat van Eric Bos na een middagje Rembrandt-Workshop.
NAER DE NATUER / René Klarenbeek