Arnout van Albada: ‘Frambozenpudding’ (2013)
eitempera en olieverf op paneel (25,5x29cm)
copyright: Arnout van Albada
Heel zachtjes ligt dit roze, naakte puddinkje nog een beetje na te trillen. Alsof het zojuist uit zijn vorm is bevrijd. Kwetsbaar en weerloos. Het is uit gelatine, suiker, kleurstof en smaakstof opgebouwd en is een kort leven beschoren. Als je het niet opeet, verliest het uit zichzelf wel zijn samenhang. Kunstenaar Arnout van Albada (Groningen, 1968) weet daar alles van. Als hij zijn puddinkjes en taartjes schildert, een tijdrovend proces, ziet hij al dat heerlijks vreugdeloos ineen schrompelen nog voor het schilderij af is. Schoonheid en verval liggen hier dicht bij elkaar. Dat bijna weemoedige roze, de zachte glans die aan onschuld en verwachting doet denken, afgezet tegen een ijl hemelsblauw, op zo’n maagdelijk witte schoteltje, het is een geschilderde droom van vorm en kleur.
De liefde voor het detail, voor de fijne structuur van de dingen, is zijn passie. Je kijkt met verwondering naar zijn stillevens aan de wanden van de museumtentoonstelling. Puddinkjes in alle kleuren, framboosjes in een doosje, een stukje afgeneden spek, een bundeltje scheermessen in een netje. Alles eerst in eitempera opgezet en vervolgens, laagje voor laagje met half transparante olieverf tot het eindresultaat gebracht. Waarbij de verschillen in glans de aard van de attributen verraden.
Zijn stillevens bevatten doorgaans maar één object. Daarbij maakt hij een geraffineerd gebruik van ‘sfumato’, wat betekent dat hij de randen van zijn voorwerpen zachtjes laat overlopen in de achtergrond en zijn frambozen het fluwelige aanzien krijgen die ze van zichzelf hebben. Je krijgt er een enorme trek van. Arnout ook. Als hij ze schildert is er altijd even de strijd om de vraag of hij zijn stilleven zal schilderen of opeten. Soms eet hij een taartje bijna leeg, tot alleen een façade overblijft. Die schildert hij dan en wij zien niet het verschil.
Zijn verfijnde stillevens doen denken aan die van de 17de-eeuwse Hollandse voorganger Adriaen Coorte. Die schilderde fruit- of groentestillevens die geen enkele betekenis lijken te hebben dan er gewoon te zijn. Blanke asperges, verleidelijke framboosjes, aardbeien in een bakje. Wat techniek en imitatievermogen betreft, overtreft Arnout van Albada zijn historische evenknie. Het unieke van Coorte is de focus op zo’n simpel onderwerp. Dat simpele is ook bij Arnout van Albada de aantrekkingskracht. Zijn zoeternijen lijken bovendien te glimlachen. Wij bekijken ze vol aandacht en glimlachen terug. Zo worden zijn stillevens een belevenis.
Arnout van Albada: ‘À Point’ Drents Museum, Assen. Open: di-zo 11-17 uur. T/m 25 juni. www.drentsmuseum.nl